معرفی انواع عایق حرارتی

مصالح عایق حرارتی به عنوان یکی از اجزای اصلی ساختمان‌ها و سیستم‌های عایق برای کنترل حرارت، صدا، و رطوبت استفاده می‌شوند. این مصالح در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. برخی از انواع مصالح عایق حرارتی عبارتند از:

1. الیاف معدنی: شامل پشم سنگ و پشم شیشه است که از دانه‌بندی سنگ‌های آتشفشانی یا تولید از ترکیبی از شیشه سنگین تولید می‌شوند. این مصالح اشتغال ناپذیر و عایق حرارتی مناسبی هستند.
2. پشم سنگ: این نوع عایق حرارتی از سنگ‌های آذرین تولید می‌شود و به عنوان یکی از متداول‌ترین و سالم‌ترین مصالح عایق حرارتی شناخته می‌شود.
3. شیشه‌اسفنجی: این مصالح از شیشه خالص ساخته می‌شوند و می‌توانند تا بیست برابر حجم خود را منبسط کنند. آنها اشتغال ناپذیر و عایق حرارتی خوبی هستند.
4. پرلیت: این کانی از آتشفشانی به دست می‌آید و با کمی آب ترکیب شده است. پرلیت به عنوان یک ماده عایق حرارتی مقاوم و سبک شناخته می‌شود.
5. تخته‌های فیبری: این مواد از فشرده کردن پشم نمد و دیگر الیاف گیاهی به صورت تخته‌های صلب تولید می‌شوند و عایق حرارتی خوبی را ارائه می‌دهند.
6. تخته چوب پنبه فشرده: این ماده از فشرده کردن دانه‌های چوب پنبه با استفاده از صمغ طبیعی آن تولید می‌شود و به عنوان یک ماده عایق حرارتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
7. پلاستیک‌ها: برخی از پلاستیک‌ها نیز می‌توانند به عنوان مواد عایق حرارتی استفاده شوند، اما باید توجه داشت که برخی از آنها اشتغال پذیری بالایی دارند و ممکن است برای برخی از کاربردها مناسب نباشند.

هر یک از این انواع مصالح عایق حرارتی ویژگی‌ها و مزایای خاصی دارند که بسته به نیاز و شرایط محیطی مورد استفاده، انتخاب می‌شوند.

انواع عایق‌های حرارتی از نظر جنس

انواع عایق‌های حرارتی از نظر عملکرد

عایق همرفتی حرارت، عایقی است که از انتقال حرارت به روش همرفتی از یک جدار به جدار دیگر جلوگیری می‌کند. این نوع عایق برای کاهش انتقال حرارت به وسیلهٔ جریان هوا، آب، یا دیگر مایعات کاربرد دارد. این انتقال حرارت معمولاً از طریق جریان هوای گرم برای مثال از یک سطح به سطح دیگر صورت می‌گیرد. با ساختن جداره‌های دو جداره یا سه جداره، از انتقال حرارت توسط این جداره‌ها به روش هدایت به میزان بسیار زیادی کاسته می‌شود. این جداره‌ها معمولاً شامل لایه‌های هوا هستند که از تماس مستقیم بین دو سطح جلوگیری می‌کنند. به عنوان مثال، برای جلوگیری از نفوذ گرما از طریق پنجره‌ها، از شیشه‌های دو جداره یا سه جداره استفاده می‌شود. این شیشه‌ها دارای لایه‌های هوایی بین دو یا سه سطح هستند که انتقال حرارت را کاهش می‌دهند. اما باید توجه داشت که از نظر تشعشع و عبور اشعهٔ آفتاب، این شیشه‌ها مانعی محسوب نمی‌شوند و تنها از انتقال حرارت به روش هدایت جلوگیری می‌کنند.

عایق تشعشعی حرارت، عایقی است که از جذب اشعهٔ حرارتی توسط سطوح و جسم‌ها جلوگیری کرده و به جای آن آن اشعه‌ها را منعکس می‌کند. به عبارت دیگر، این نوع عایق از انتقال حرارت به وسیلهٔ تشعشع جلوگیری می‌کند. مثالی از عایق تشعشعی حرارت آلومینیوم است که بیشترین قدرت بازتابی را دارد. بیشتر اشعه‌های حرارتی به سمت آلومینیوم برخورد می‌کنند و از آن منعکس می‌شوند، که این باعث کاهش انتقال حرارتی توسط تشعشع می‌شود.

عایق‌های حرارتی منعکس‌کننده از سطوح فلزی و موادی با خواص مشابه ساخته می‌شوند. این عایق‌ها معمولاً از جنس فویل‌های آلومینیومی یا مواد دیگری با خواص منعکس‌کنندگی بالا ساخته می‌شوند. آن‌ها می‌توانند با یا بدون پشت‌بند به کار روند. میزان عایق‌بندی عایق‌های منعکس‌کننده به خصوصیات سطحی عایق، میزان فاصله هوایی، و تفاوت درجه حرارت بین دو طرف آن وابسته است.

برای عملکرد بهینه، لازم است که فاصله هوایی حداقل ۲۰ میلی‌متر باشد. همچنین، اگر این عایق‌ها به نحو صحیحی نصب شوند، می‌توانند به عنوان لایه بخاربندی نیز عمل کنند. این به این معناست که آن‌ها می‌توانند جلوی نفوذ بخار آب را نیز بگیرند و از رطوبت و رطوبت محیطی محافظت کنند.

عایق‌های رطوبتی موادی هستند که از نفوذ رطوبت از یک طرف به طرف دیگر، جلوگیری می‌کنند. این نوع عایق‌ها برای حفظ خواص عایقی خود در برابر رطوبت بسیار حائز اهمیت هستند. برای مثال، در سطوح ساختمانی مانند دیوارها، سقف و کف، و همچنین در عایق لوله‌های حامل سیال گرم، استفاده از عایق‌های رطوبتی ضروری است.

مواد متداولی که به عنوان عایق‌های رطوبتی استفاده می‌شوند عبارتند از:

• مواد آغشته به قیر: موادی مانند گونی، کاغذ و پارچه‌های آغشته به قیر می‌توانند به عنوان عایق‌های رطوبتی مؤثر باشند.
• مواد لاستیکی و پلاستیکی: برخی از مواد لاستیکی و پلاستیکی مانند EPDM و PVC نیز به عنوان عایق‌های رطوبتی استفاده می‌شوند.
• پوشش‌های بخاری: پوشش‌های بخاری مانند فویل‌های آلومینیومی و فویل‌های پلی‌استر نیز می‌توانند از نفوذ رطوبت جلوگیری کنند.

به عنوان مثال، برخی از عایق‌های حرارتی مانند پشم شیشه، پشم معدنی و پشم سنگ، گاهی اوقات با استفاده از کاغذ یا پارچه‌های آغشته به قیر و همچنین با استفاده از مواد لاستیکی و پلاستیکی پوشیده می‌شوند تا از نفوذ رطوبت جلوگیری شود و خواص عایقی آن‌ها در برابر رطوبت حفظ شود.